Samen speelden ze vele wedstrijden voor GVAV en FC Groningen, gingen ze voorop in de strijd en groeiden ze uit tot clubiconen: Tonny van Leeuwen, Martin Koeman en Piet Fransen. Drie namen die een belangrijke plaats hebben in de clubhistorie van FC Groningen.
Tekst: Marc Bos
Ondanks dat de gloriejaren van het trio al jaren achter ons liggen, zijn ze bij de club nooit vergeten. Van Leeuwen, Koeman en Fransen kregen een eigen tribune en van de legendarische keeper staat een standbeeld bij de Euroborg. Ook Martin Koeman heeft inmiddels er een standbeeld bij de Groene Kathedraal. Maar het rijtje is niet compleet zonder een standbeeld van Piet Fransen, vinden Stadjers en rasechte FC-supporters Jan Snitjer en Gerriet Zielstra. Volgens Zielstra verdient Fransen een standbeeld omdat hij de beste voetballer is die ooit in een FC Groningen-shirt speelde. Nou ja, op Arjen Robben na dan. En als iemand het kan weten, is het Gerriet Zielstra wel. Al vanaf 1956 is hij op de tribunes van het Oosterpark en de Euroborg te vinden.
Benaderbaar
Honderden wedstrijden zag Zielstra in al die jaren. Van het debuut van Johan Cruijff in het betaalde voetbal, tot de legendarische Europese wedstrijden tegen Atletico Madrid en Internazionale. En om dat nog eens extra te benadrukken, draagt Zielstra tijdens het interview een shirt met de tekst ‘Ik was erbij’, een verwijzing naar de bekerwinst in 2015, waar Zielstra uiteraard ook bij aanwezig was. Maar in al die wedstrijden die hij zag, was er geen enkele speler die zoveel indruk op hem maakte als Piet Fransen. Zelfs toekomstige wereldtoppers als Luis Suarez en Virgil van Dijk niet. Misschien ook wel omdat Fransen altijd zo gewoon en benaderbaar was. ‘Nu zijn alle spelers full-prof en rijden ze in dikke auto’s, maar dat was in die tijd nog niet zo. Piet Fransen werkte nog gewoon als melkboer en was een echte volksjongen. Dat maakte hem populair’, vertelt Zielstra.
Fransen groeide vanwege zijn prestaties ook uit tot Oranje-international. Zes keer speelde hij voor het Nederlands elftal. ‘Dat hadden nog veel meer wedstrijden kunnen zijn, als er een andere bondscoach was geweest. Hij kon niet goed opschieten met die coach, Elek Schwartz, want Fransen was ook geen makkelijke jongen. Ondanks dat de beroemde scheidsrechter Leo Horn nog een pleidooi hield voor Fransen, bleef hij op zes interlands steken’, zegt Zielstra. Als voetballer betekende Fransen veel voor FC Groningen, waar hij jarenlang onbetwist basisspeler was. Piet Fransen en Groningen hoorden bij elkaar, bijna net zoals de Martinitoren en Groningen bij elkaar horen. Een uitstapje naar Feyenoord duurde dan ook niet lang en na nog geen twee jaar ruilde Fransen Rotterdam weer in voor zijn geliefde Groningen. In die tijd draaide alles bij het toenmalige GVAV om Fransen, Van Leeuwen en Koeman, die het ook buiten het veld prima met elkaar konden vinden.
Op de schouders bij Ajax-supporters
‘Soms hielp Van Leeuwen Fransen nog wel eens mee met het brengen van de melk, als hij niet op tijd klaar was. Dan reed Van Leeuwen met zijn dikke Mercedes de wijk in om ervoor te zorgen dat Fransen eerder klaar was en mee kon naar de training’, weet de inmiddels 73-jarige Zielstra zich nog te herinneren. Noem de naam Piet Fransen en talloze anekdotes schieten Zielstra te binnen. Zo herinnert hij zich ook nog de vader van Fransen, die op amateurniveau ook een aardig balletje kon trappen. ‘Zijn vader stond bekend als Schele Geert en speelde als voetballer samen met Otto Bonsema, die later trainer werd bij GVAV. Hij drong aan op de komst van Piet Fransen, die destijds nog bij Velocitas speelde. Zo is Fransen dus bij GVAV terechtgekomen.’ Ook voor Jan Snitjer zijn de anekdotes van Zielstra nieuw. ‘Ik heb dit allemaal ook nog nooit gehoord’, vertelt hij. ‘De anekdotes van Gerriet kwamen vooral tijdens het wekelijkse hardlooprondje ter sprake. Ik dacht; dit moeten we delen én vastleggen in d’Olle Grieze.’
Een familielid van Zielstra speelde ook nog samen met Piet Fransen. ‘Mijn achterneef Henk Cornelis heeft jarenlang bij FC Groningen gespeeld, waar hij ploeggenoot was van Fransen, Koeman en Van Leeuwen. In die tijd speelde GVAV een legendarische wedstrijd tegen Ajax in De Meer. Ajax speelde met Swart, Cruijff en Nuninga, maar toch won GVAV, vooral dankzij Tonny van Leeuwen. Hij speelde zo goed dat GVAV met 0-1 won en hij werd zelfs door de Ajax-supporters op de schouders genomen, omdat ze zo van hem onder de indruk waren.’ Zelf speelde Zielstra in zijn jonge jaren ook voor GVAV. ‘Op mijn achtste ben ik lid geworden van GVAV, maar toen moest ik eerst op gymnastiek, omdat ik tot de babyboom behoorde. Daardoor waren er te veel jongens die op voetbal wilden en moest je eerst twee jaar wachten. Toen ik op mijn achtste lid werd, kreeg ik een ledenkaart waarmee ik naar wedstrijden in het Oosterpark mocht. Op de dag van de wedstrijd kon ik dan voor een dubbeltje een jongenskaart kopen.’
Rode draad
Een levenslange liefde voor GVAV en FC Groningen was daarmee geboren. De club loopt als een rode draad door het leven van Zielstra. Zijn oom, Job Douwes, was penningmeester van de FC en Zielstra zelf is, ondanks zijn leeftijd, nog steeds actief als belastingadviseur. Vanuit zijn kantoor heeft hij uitzicht op de Euroborg. En tegenwoordig woont hij zelfs op de plek waar hij vroeger zelf voetbalde; het voormalige Van Starkenborghcomplex. Als voetballer had hij niet het talent van zijn jeugdhelden Fransen, Van Leeuwen en Koeman, maar als supporter kwam hij toch meerdere keren in contact met de drie clublegendes. ‘Piet Fransen woonde vroeger vlak bij mij in de Oosterparkwijk, hij was natuurlijk wel wat ouder, maar ik zag hem wel eens in de buurt. Zijn zus en zwager woonden bovendien maar een paar deuren van mijn grootouders vandaan, dus daar zag ik hem ook wel eens. Maar met zo’n leeftijdsverschil krijg je natuurlijk niet gauw een band met elkaar.’ Wat Zielstra daardoor nog wel goed weet, is de bijzondere hobby die Fransen destijds had. ‘Hij was in zijn vrije tijd duivenmelker, hij had toen samen met zijn zwager een duivenhok bij hem in de buurt, aan de Mimosastraat.’
Zielstra kende ook Koeman persoonlijk. De twee waren collega’s bij slagerij Laning in de stad Groningen. ‘Regelmatig kwam Martins vrouw in de slagerij met Ronald en Erwin, om even wat te drinken. Martin vroeg ook iedere dag met z’n Zaankanterse accent aan mij: ‘Wil jij even een krantje halen bij Azing (Griever)?’ Want die had een tabakszaak aan de Paterswoldseweg’, blikt Zielstra terug. Terugdenkend aan zijn ontmoetingen met Van Leeuwen, gaat de Stadjer in gedachten terug naar zijn jeugd. Als tiener ging Zielstra regelmatig naar kapper Leo van Melsen in de J. Baart de la Faillestraat. Niet om geknipt te worden, maar om te zien hoe Tonny van Leeuwen geknipt werd. Als de Mercedes van Van Leeuwen gearriveerd was, dromde een groep kinderen altijd samen om een glimp van hun jeugdheld op te vangen.
‘Die drie horen bij elkaar’
En zo zijn er nog veel meer anekdotes te vertellen over Fransen, Koeman en Van Leeuwen. Gerriet Zielstra is het legendarische trio duidelijk nog lang niet vergeten. En hij hoopt dat de rest van de FC Groningen-familie dat ook niet zal doen. De standbeelden voor de drie sterspelers moeten daarvoor zorgen. ‘Dat verdienen ze ook, alle drie een eigen standbeeld. Want ze waren geweldige voetballers én goede vrienden. Die drie horen gewoon bij elkaar’, besluit Zielstra.
Dit verhaal is verschenen in een eerdere editie van d’Olle Grieze, het magazine voor leden van de Supportersvereniging FC Groningen dat viermaal per jaar verschijnt. Dit artikel is slechts een van de vele verhalen in d’Olle Grieze. Ben je nog geen SV-lid, maar toch nieuwsgierig geworden? Je bent al lid voor 18,50 euro per jaar. Klik hier om lid te worden van de Supportersvereniging.